Sự phức tạp của hoạt động ra quyết định trong dịch thuật

Khi bạn làm việc với một bản dịch văn bản, bạn đang thực hiện việc xây dựng một thuật toán phức tạp chỉ dùng một lần, và không thể áp dụng chung.

Khi bạn làm việc với một bản dịch văn bản, bạn đang thực hiện việc xây dựng một thuật toán phức tạp chỉ dùng một lần, và không thể áp dụng chung.

Một trong những lý do mà dịch thuật tự động hay dịch bằng máy phải vật lộn rất nhiều bất chấp sự tương xứng được xem là hoàn hảo giữa công nghệ và mục đích sử dụng cũng là một trong những điều khó nắm bắt nhất với bất cứ ai đang cố gắng suy nghĩ về quá trình dịch thuật ngôn ngữ – và là bước thiết yếu cho bất cứ ai muốn tìm cách tự động hóa hay mã hóa quá trình đó. Chút khó nắm bắt đó là gì? Dịch thuật là một quyết định – một quá trình dựa trên những sự lựa chọn. Nó không phù hợp với một giải pháp thuật toán cố định bởi nó đòi hỏi một sơ đồ ra quyết định rất phức tạp cho mỗi công việc dịch thuật – một sơ đồ thay đổi mỗi lần làm một dự án dịch thuật mới.

Sơ đồ ra quyết định là gì? Nói một cách đơn giản, đó là một thuật toán – và là một thuật toán rất phức tạp. Khi làm việc với một bản dịch, bạn phải đưa ra nhiều lựa chọn cụ thể trong việc tìm ra lựa chọn từ ngữ tốt nhất trong ngôn ngữ đích. Những lựa chọn này lần lượt dựa trên các câu trả lời cho những câu hỏi nhất định, chẳng hạn như: Mục đích của bản dịch là gì? Giọng điệu được mong muốn ở đây? Đâu là lựa chọn từ hoặc cụm từ rõ ràng và phù hợp nhất? Lựa chọn đó có phải cũng là lựa chọn ít bị hiểu nhầm nhất không? Từ ngữ nào được công nhận rộng rãi là phù hợp cho bản dịch? Cách sử dụng phương ngữ, tiếng lóng, hoặc từ địa phương như thế nào thì thích hợp? Sơ đồ ra quyết định có thể rất phức tạp, nhưng các dịch giả đều thực hiện những tính toán này trong đầu theo thời gian thực.

Không bao giờ giống nhau

Sự phức tạp thật sự chỉ hiện rõ khi bạn hiểu rằng mỗi dự án dịch thuật đều có tới vài cách tiếp cận khác nhau. Ví dụ, một văn bản gốc có thể được dịch theo rất nhiều cách tùy vào phần tóm tắt ban đầu. Với một đoạn văn trong văn bản được đưa ra, cùng với lưu ý rằng người đọc bản dịch là những người có trình độ giáo dục đại học, và không thích thú với các khái niệm trong văn bản, dịch giả sẽ trả lại một phiên bản của bản dịch. Cùng đoạn văn đó, nhưng nếu lưu ý là người đọc là trẻ con và rất thích những ý tưởng trong đó, dịch giả sẽ trả lại một phiên bản hoàn toàn khác của bản dịch. Nói cách khác, sơ đồ ra quyết định sẽ thay đổi tùy theo những yêu cầu về sản phẩm cuối cùng.

Ý nghĩa

Hy vọng cho dịch thuật máy trên thị trường hiện nay gần như là không có. Bạn không bao giờ có thể lập ra một sơ đồ ra quyết định đa năng, bởi một sơ đồ ra quyết định, dù phức tạp đến đâu, cũng chỉ áp dụng được với một tình huống cụ thể. Và vì không có sơ đồ ra quyết định áp dụng tổng thể, cũng không có hy vọng nào cho máy móc cả. Khi một văn bản gốc có thể được dịch ra theo nhiều cách khác nhau tùy thuộc hoàn toàn vào ngữ cảnh và hướng dẫn, đơn giản là bạn không thể hy vọng vào việc tự động hóa quá trình dịch thuật.

Điều này cũng có nghĩa là công tác dịch thuật luôn thú vị và cũng luôn tốn thời gian. Kể cả nếu bạn bị định mệnh buộc phải dịch một văn bản cả đời, luôn dịch những từ ngữ giống nhau và không bao giờ được đụng vào thứ nào khác, bạn vẫn sẽ luôn cảm thấy bị thách thức với việc dịch cho những đối tượng người đọc với góc nhìn khác biệt. Và con số vô tận những sơ đồ ra quyết định là lý do mà chúng ta hiện không thể mơ về một loại máy móc nào có sự linh hoạt thực sự có thể thay thế dịch giả con người.

DỊCH SỐ là một trong số những nhà cung cấp dịch vụ dịch thuật hàng đầu tại Hà Nội. Ngoài ra, công ty còn cung cấp dịch vụ dịch thuật đối với hơn 20 loại ngôn ngữ khác nhau. Công ty Dịch Số đáp ứng nhu cầu dịch thuật tài liệu kỹ thuật, pháp lý, học thuật, y học và marketing, cùng nhiều loại tài liệu khác. Quý khách hàng vui lòng tham khảo thêm thông tin trên website http://www.dichso.com/ hoặc liên hệ hotline +84 934 425 988.