Những khó khăn cụ thể khi dịch thuật sang tiếng Trung

Dịch bằng sáng chế từ tiếng Anh sang tiếng Trung vừa là hoạt động dịch thuật, vừa là hoạt động viết lại.

Tôi đã có một cuộc trò chuyện với một người đồng nghiệp chuyên dịch tài liệu từ tiếng Anh sang tiếng Trung Quốc, chủ yếu là dịch các bằng sáng chế. Anh ấy đã giới thiệu với tôi thuật ngữ “transcreation” – dịch sáng tạo, mà anh ấy định nghĩa là những dịch vụ dịch thuật được thực hiện khi dịch giả phải ít nhiều viết lại văn bản gốc bằng ngôn ngữ đích, sử dụng từ ngữ và câu văn do chính họ sáng tạo ra.

Anh giải thích rằng với những ngôn ngữ có cùng phả hệ – như các ngôn ngữ Romance chẳng hạn – bạn thường có thể tuân theo cùng ngữ pháp và cấu trúc và chỉ cần sử dụng các kết hợp từ đúng, nhưng khi dịch từ tiếng Anh sang tiếng Trung Quốc (hai ngôn ngữ này không cùng phả hệ) thì điều này là không thể do chúng rất khác nhau về cấu trúc và bản chất tâm lý học. Để minh họa cho nhu cầu “dịch sáng tạo”, người đồng nghiệp đã nói với tôi rằng những bản dịch bằng sáng chế tiếng Trung thường lỗ chỗ các lỗi thông thường.

Từ số nhiều

Đây là một lỗi sai phổ biến. Danh từ có thể dễ dàng được chuyển từ số ít sang số nhiều trong tiếng Anh, thường là bằng cách thêm vào phía sau một chữ S. Nhưng danh từ tiếng Trung lại không có dạng số nhiều, vì thế các cụm từ phải được chuyển đổi để thêm vào một từ bổ nghĩa nêu lên tính chất số nhiều. Nói cách khác, nếu tiếng Anh viết là “widgets” thì bản dịch tiếng Trung sẽ trở thành “các công cụ” hay “nhiều công cụ” chẳng hạn.

Các từ bổ nghĩa đặt không đúng chỗ

Xét đến việc người nói tiếng Anh cũng gặp vấn đề về từ bổ nghĩa tiếng Anh thì không có gì lạ khi rắc rối này cũng có trong tiếng Trung. Trong tiếng Anh, bạn có thể đặt một từ bổ nghĩa cho một danh từ ở bất cứ đâu trong câu miễn là bạn dùng các từ nối rõ ràng để nối chúng với nhau. Trong tiếng Trung, cách này không có hiệu quả: bạn phải đặt danh từ và từ bổ nghĩa cạnh nhau.

Viết bằng sáng chế

Những lỗi này sẽ không quá khủng khiếp nếu văn bản đang được xét đến là văn xuôi hay thơ, thậm chí là những nội dung văn bản trên trang web – dù có không đúng thì vẫn đáp ứng được mục đích giao tiếp. Vấn đề trở nên nghiêm trọng hơn với bằng sáng chế vì đây là một loại văn bản hết sức đặc thù, đòi hỏi sự tập trung chú ý cẩn thận đến từng chi tiết. Phạm vi của một bằng sáng chế đã được xác định rõ ràng, và nếu bổ ngữ trong một câu không rõ ràng, nó có thể ảnh hưởng đến cách hiểu toàn bộ nội dung văn bản, từ đó làm vô hiệu bằng sáng chế.

Tương tự, một từ số nhiều được đọc thành một từ số ít sẽ gây nhầm lẫn về phạm vi hay ứng dụng, dẫn đến việc áp dụng bằng sáng chế rất rối rắm – và vì thế, bằng sáng chế bị từ chối.

Tôi không ghen tị với đồng nghiệp của tôi. Anh ấy đã tìm được chỗ đứng trong thị trường ngách là dịch thuật bằng sáng chế, nhưng tôi không chắc bộ não của mình có đủ sự tập trung vào chi tiết cần thiết để làm việc ở thị trường đó. Viết bằng sáng chế – dù là tạo ra hay dịch thuật – cũng đòi hỏi những người có óc suy nghĩ định hướng pháp lý.

DỊCH SỐ là một trong số những nhà cung cấp dịch vụ dịch thuật hàng đầu tại Hà Nội. Ngoài ra, công ty còn cung cấp dịch vụ dịch thuật đối với hơn 20 loại ngôn ngữ khác nhau. Công ty Dịch Số đáp ứng nhu cầu dịch thuật tài liệu kỹ thuật, pháp lý, học thuật, y học và marketing, cùng nhiều loại tài liệu khác. Quý khách hàng vui lòng tham khảo thêm thông tin trên website http://www.dichso.com/ hoặc liên hệ hotline +84 934 425 988.